مقدمه
پتروشیمی مروارید یکی از پروژههای عظیم و استراتژیک در حوزه پتروشیمی ایران است که در منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی واقع شده است. با توجه به دسترسی مستقیم به منابع گازی غنی، این مجتمع امکان تولید محصولات با ارزش افزوده بالا را در اختیار دارد. در ادامه، به بررسی و تشریح دقیقتر هر یک از واحدهای اصلی پتروشیمی مروارید و فرآیندهای آن میپردازیم.
1. واحد الفین
شرح فرآیند تولید اتیلن
واحد الفین پتروشیمی مروارید با ظرفیت تولید 500,000 تن اتیلن در سال، از اتان بهعنوان خوراک اصلی استفاده میکند. فرآیند تولید اتیلن در این واحد شامل کراکینگ اتان است که طی آن اتان در دما و فشار بالا و در حضور کاتالیزورها به اتیلن و دیگر محصولات جانبی تبدیل میشود. این فرآیند به انرژی قابل توجهی نیاز دارد و برای تأمین این انرژی، از واحدهای یوتیلیتی در پتروشیمی استفاده میشود. اتیلن، یکی از مواد پایه در صنایع پتروشیمی، برای تولید محصولات متنوع پلاستیکی، رزینها و حلالها بهکار میرود.
نقش واحد الفین در زنجیره تولید
بخش عمده اتیلن تولیدی این واحد، یعنی 340,000 تن در سال، بهعنوان خوراک در واحد MEG مورد استفاده قرار میگیرد و 160,000 تن دیگر به بازارهای بینالمللی صادر میشود. صادرات اتیلن نقش مهمی در درآمدزایی و ارزآوری کشور ایفا میکند، چرا که اتیلن یکی از پرکاربردترین و مهمترین محصولات پایه در صنعت پتروشیمی است و در تولید پلیمرهای مختلف بهکار میرود.
2. واحد MEG
ظرفیت و فرآیند تولید MEG، DEG و TEG
واحد MEG پتروشیمی مروارید با ظرفیت 500,000 تن در سال، بهعنوان یکی از بزرگترین واحدهای تولیدی MEG در منطقه شناخته میشود. MEG یا مونو اتیلن گلایکول، مادهای پرکاربرد در صنایع مختلف مانند تولید فیبرهای پلیاستر، ضدیخها و بستهبندیها است. این واحد همچنین به تولید 50,000 تن دی اتیلن گلایکول (DEG) و 3,000 تن تری اتیلن گلایکول (TEG) میپردازد. DEG و TEG در تولید روغنهای صنعتی، حلالها و دیگر مواد شیمیایی مصرف میشوند.
تأمین خوراک و نقش MEG در صنعت
خوراک این واحد شامل 340,000 تن اتیلن از واحد الفین و 368,000 تن اکسیژن از واحد یوتیلیتی است. فرآیند تولید MEG از طریق هیدراسیون اتیلن اکساید صورت میگیرد که به واکنش اتیلن با اکسیژن نیاز دارد. این فرآیند به دلیل نیاز به کنترل دقیق دما و فشار و مدیریت ایمنی بالا، به تخصص و فناوری پیشرفته نیاز دارد. MEG یکی از مواد پایه برای تولید محصولات پلیمری و الیاف مصنوعی است و تقاضای جهانی بالایی دارد. بنابراین، تولید MEG با کیفیت بالا در واحد MEG، نقش مهمی در تأمین نیازهای بازار داخلی و صادراتی دارد.
3. سرویسهای جانبی و یوتیلیتی
نقش سرویسهای جانبی و یوتیلیتی
یوتیلیتیها و سرویسهای جانبی نقش کلیدی در تأمین مواد و انرژی لازم برای واحدهای تولیدی پتروشیمی مروارید دارند. این بخشها مسئولیت تأمین اکسیژن، بخار، آب خنککننده، برق و دیگر منابع مورد نیاز را بر عهده دارند. به عنوان مثال، اکسیژن مورد نیاز برای واحد MEG از همین بخش تأمین میشود. تأمین پایدار و بهینه این منابع حیاتی، موجب پایداری و راندمان بالاتر در تولید محصولات پتروشیمی میشود. علاوه بر این، سرویسهای یوتیلیتی با بهینهسازی مصرف انرژی و آب، در کاهش هزینههای عملیاتی و بهبود بهرهوری مجموعه نقش بسزایی دارند.
شبیهسازی و بهینهسازی
استفاده از نرمافزار Aspen HYSYS
پتروشیمی مروارید با استفاده از نرمافزار Aspen HYSYS اقدام به شبیهسازی کامل فرآیندهای خود کرده است. این نرمافزار با ارائه تحلیلهای دقیق، امکان مدلسازی و بررسی جزئیات فنی و اقتصادی فرآیندهای پتروشیمی را فراهم میآورد. شبیهسازیها به مهندسان و مدیران پتروشیمی این امکان را میدهد تا با دقت بالا نقاط بهینه در طراحی و عملیات را شناسایی و به افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها دست یابند. همچنین، شبیهسازیهای انجامشده به کمک Aspen HYSYS در بررسی و پیشبینی عملکرد تجهیزات در شرایط مختلف عملیاتی، نقش حیاتی دارند.
مزایا و تأثیرات اقتصادی و محیطزیستی
پتروشیمی مروارید با تمرکز بر بهینهسازی و بهرهوری فرآیندهای خود، موفق به کاهش هزینههای تولید و افزایش کیفیت محصولات شده است. بهرهبرداری از منابع طبیعی با مدیریت پایدار و استفاده از فناوریهای مدرن موجب کاهش اثرات منفی زیستمحیطی و تولید محصولات با کیفیت بالاتر شده است. علاوه بر این، صادرات بخشی از تولیدات این مجموعه، به ارزآوری و رشد اقتصادی کشور کمک شایانی میکند.
نتیجهگیری
پتروشیمی مروارید با بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته و بهکارگیری نیروهای متخصص، توانسته است به یکی از قطبهای تولیدی پتروشیمی در منطقه تبدیل شود. واحدهای تولیدی این مجتمع با ارائه محصولات با کیفیت بالا و رعایت استانداردهای بینالمللی، نقش مهمی در تأمین نیازهای داخلی و خارجی ایفا میکنند. همچنین، استفاده از شبیهسازیها و بهینهسازیهای دقیق در فرآیندها، پتروشیمی مروارید را به نمونهای از پایداری و بهرهوری در صنعت پتروشیمی تبدیل کرده است.
این مجتمع با تمرکز بر کاهش هزینهها و افزایش بهرهوری، میتواند بهعنوان الگویی برای دیگر واحدهای پتروشیمی و صنعتی در ایران و جهان مطرح شود.
برای خرید شبیه سازی کامل پتروشیمی مروارید به لینک زیر مراجعه بفرمایید.