توضیحات
سیکلوهگزان دارای فرمول شیمیایی C6H12 می باشد. که با نامهای هگزا هیدروبنزن، هگزامتیلن، هگزانافتن شناخته می شود. و وزن ملکولی آن 16/84 می باشد. این ماده به صورت مایع بی رنگ و دارای بویی شبیه بـه اترها می باشد که به راحتی تبخیر می شود. و بصورت نامحلول در آب می باشد و در مقایسه بـا بنـزن میـزان سمیت کمتری دارد.
بنزین طبیعی معمولا حدود 15-%5 %سیکلوهگزان دارد و بسته به نوع نفـت خـامی کـه از آن استخراج شده است. جداسازی کامل سیکلوهگزان به دلیل وجود هیدروکربن ها با نقطه جوش نزدیـک بـه هم مشکل می باشد. لذا خلوص سیکلوهگزان بدست آمده بین 85-%75 %می باشد. بطـور کلـی سـیکلوآلکانها در نفت به مقدار زیاد یافت می شوند و در صنعت پالایش نفت تحت عنـوان نفـتن هـا شـناخته مـی شـوند. معمولا بجز ترکیبات با جرم مولکولی کم، نظیر سیکلو پنتان و سیکلو هگزان، به صـورت ترکیـب جـدا یافـت نمی شوند.
سیکلوآلکانها طی واکنش ریفرمینگ قابلیت تبدیل شدن به هیدروکربورهای آروماتیـک را دارنـد. از اینرو به عنوان منبع بزرگی برای تولید با ارزش آروماتیکها می باشند. سیکلوهگزان دارای کمتـرین زاویـه و زنجیره پیچشی در میان سیکلوآلکانهاست. و این عامل سبب بیشترین پایداری در بین سیکلوآلکانها مـی شـود.
لذا در مقایسه با سایر سیکلوآلکانها در نتیجه احتراق آن گرمای کمتری حاصل می شود.
سیکلوهگزان از دو روش به شرح ذیل تولید می شود.
روش 1 : تولید سیکلوهگزان از تقطیر جز به جز هیدروکربنها و سپس خالص سازی آنها
بنزین طبیعی معمولا حدود 15-%5 %سیکلوهگزان دارد. و بسته به نوع نفت خامی که از آن استخراج شـده اسـت. جداسازی کامل سیکلوهگزان به دلیل وجود هیدروکربن ها با نقطه جوش نزدیک بـه هـم مـشکل مـی باشـد لـذا خلـوص سـیکلوهگزان بدسـت آمـده بـین 85-%75 %مـی باشـد. در نتیجـه ایـن روش تنهـا در مـواردی کـه از سیکلوهگزان به عنوان حلال استفاده می شود، کاربرد دارد. شرکت Petroleum Philips در امریکا از بنـزین طبیعی، سیکلوهگزان تولید می نماید.
جهت تولید سیکلوهگزان با درجه خلوص بیش از 85 ،%می توان از روش تقطیر جز بجز بـرش هگـزان حاصـل از نفت خام استفاده نمود. بطوریکه در این فرایند ابتدا متیل سیکلوپنتان از مخلوط جدا می شود. سپس این جریـان با بنزین Point-End-Low مخلوط شده و در مجـاورت کاتالیـست، سـیکلوهگزان موجـود بـه بنـزن و متیـل سیکلوپنتان تبدیل می شود. از محصول بدست آمده ابتدا پنتان ها و مـواد سـبکتر را جـدا نمـوده و سـپس طـی فرایند تقطیر جز بجز مخلوط 90 %سیکلوپنتان و 10 %بنزن بدست می آید.
ایـن جریـان همـراه بـا سـیکلوپنتان حاصل از اولین تقطیر توسط هیدروژن و در حضور کاتالیست کلرید آلومینیوم به ایزومر خود یعنـی سـیکلوهگزان تبدیل می شود. پس از تقطیر جریان خروجی از راکتـور ایزومریزاسـیون، سـیکلوهگزان بـا درجـه خلـوص 98 % بدست می آید. شـایان ذکـر اسـت کـه برخـی کارخانجـات تولیـد اسـیدآدیپیک پـس از جـدانمودن 2 %ناخالـصی، از ایـن نـوع سیکلوهگزان در تولید محصول استفاده می نمایند.
روش 2: تولید سیکلوهگزان از هیدروژناسیون بنزن
حدود 89 %از شرکتهای تولید کننده سیکلوهگزان طی واکنش هیدروژناسیون بنزن بـه شـرح ذیـل بـه محـصول دست می یابند.
در این روش درجه خلوص محصول وابسته به خلوص خـوراک بنـزن و هیـدروژن و نـوع کاتالیـست مـی باشـد. و خلوص محصول قابل دستیابی به 99/99 %می باشد.
شبیه سازی فرایند تولید سیکلوهگزان
در این پروژه فرایند تولید سیکلو هگزان از بنزن در نرم افزار اسپن هایسیس شبیه سازی شده است.
جهت خرید پروژه و یا کسب اطلاعات بیشتر در مورد آن، از طریق لینک زیر اقدام نمایید.